Generator Elektronicznych Wniosków i Wykazów FGŚP

Informacja dla ubiegających się o wypłatę świadczeń lub zaliczek z tytułu niezaspokojonych roszczeń pracowniczych

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1256, z późn. zm.), dalej: „ustawa”,

- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 października 2017 r. w sprawie wykazów, wniosków i wypłat świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (Dz. U. poz. 2041),

- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 października 2017 r. w sprawie wniosków o wypłatę zaliczki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (Dz. U. poz. 2027).

Świadczenia są wypłacane z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, zwanym dalej „Funduszem”, gdy:

1) roszczenia nie zostały zaspokojone przez pracodawcę, który jest niewypłacalny w rozumieniu przepisów art. 3-8 ustawy,

2) wniosek/wykaz obejmuje roszczenia pracownicze podlegające ochronie, zgodnie z katalogiem i w okresach wskazanych art. 12 ustawy,

3) wniosek/wykaz spełnia wymogi formalne (m.in. przedłożono dowody potwierdzające uprawnienie do wnioskowanych świadczeń).

Zaliczki na poczet niezaspokojonych przez pracodawcę roszczeń mogą być wypłacane z Funduszu, gdy:

1) pracodawca faktycznie zaprzestał wykonywania działalności (art. 12a ustawy),

2) pracodawca oczekuje na wydanie przez sąd postanowienia w sprawie ogłoszenia upadłości (art. 15a ustawy).

1. Kiedy pracodawca staje się niewypłacalny w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy?

Niewypłacalność pracodawcy ma miejsce wyłącznie w przypadkach określonych w art. 3-8 ustawy.

Zgodnie z ww. przepisami pracodawca staje się niewypłacalny:

1) w dniu wydania przez sąd upadłościowy lub restrukturyzacyjny (na podstawie przepisów Prawa upadłościowego lub Prawa restrukturyzacyjnego) postanowienia o:

- ogłoszeniu upadłości pracodawcy,

- wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego,

- otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego, tj. przyspieszonego postępowania układowego lub postępowania układowego lub postępowania sanacyjnego,

- oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy, jeżeli jego majątek nie wystarcza lub jedynie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, a także w przypadku stwierdzenia, że jego majątek jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania;

2) w dniu uprawomocnienia się wydanego przez sąd upadłościowy (na podstawie przepisów Prawa upadłościowego) postanowienia o umorzeniu postępowania upadłościowego, jeżeli majątek pracodawcy pozostały po wyłączeniu z niego przedmiotów majątkowych obciążonych (hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską) nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub gdy wierzyciele do tego zobowiązani (uchwałą zgromadzenia wierzycieli albo postanowieniem sędziego-komisarza) nie złożyli w wyznaczonym terminie zaliczki na koszty postępowania, a zachodzi brak płynnych funduszów na te koszty;

3) w dniu wydania przez organ założycielski decyzji o wdrożeniu postępowania likwidacyjnego wobec przedsiębiorstwa państwowego, o ile likwidacja nie jest skutkiem przekształcenia, łączenia lub podziału tego przedsiębiorstwa

4) w dniu uprawomocnienia się orzeczenia sądu o rozwiązaniu spółki handlowej, wydanego na podstawie przepisów KSH,

5) w dniu wydania przez ministra właściwego do spraw gospodarki decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego w ramach utworzonego oddziału lub przedstawicielstwa z siedzibą na terytorium RP,

6) w dniu wydania przez właściwy organ lub sąd państwa członkowskiego Unii Europejskiej orzeczenia o wszczęciu postępowania upadłościowego, postępowania układowego lub innego podobnego postępowania bądź odmowie wszczęcia takiego postępowania z uwagi na definitywne zamknięcie przedsiębiorstwa albo brak aktywów wystarczających na koszty postępowania,

7) z dniem wykreślenia pracodawcy będącego osobą fizyczną z Ewidencji Działalności Gospodarczej (CEIDG) w sytuacji, gdy nie zaspokoił on roszczeń pracowniczych z powodu braku środków finansowych.

Przepisy ustawy określają ponadto pozostałe sytuacje, w których niewypłacalnym pracodawcą staje się przedsiębiorstwo państwowe, instytucja kredytowa, zakład ubezpieczeń i przedsiębiorca zagraniczny prowadzący działalność na terytorium Polski.

W przypadku, gdy wniosek o wypłatę świadczeń z tytułu niezaspokojonych roszczeń pracowniczych został złożony w związku z orzeczeniem sądu upadłościowego wydanym w następstwie wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego przed dniem 1 stycznia 2016 r., tj. na podstawie przepisów Prawa upadłościowego i naprawczego obowiązujących do dnia 31 grudnia 2015 r., do wypłaty tych świadczeń, zgodnie z art. 449 ustawy Prawo restrukturyzacyjne, będą miały zastosowanie przepisy ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2016 r.

Dodatkowo, zgodnie z przepisem art. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1557), w przypadku zaistnienia, przed dniem dnia wejścia w życie tej ustawy, tj. przed 5 września 2017 r., niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy obowiązujących przed tą datą, stosuje się przepisy dotychczasowe.

Art. 2 ust. 2 ustawy wymienia podmioty, których nie można uznać za pracodawców niewypłacalnych w rozumieniu ustawy, tj. w odniesieniu do których ustawa nie znajduje zastosowania.

Akty prawne.

2. Jakie roszczenia pracownicze, z jakiego okresu i w jakiej wysokości podlegają zaspokojeniu na podstawie ustawy i kto jest uprawniony do otrzymania świadczeń?

Osobami uprawnionymi do otrzymania świadczeń są:

1) pracownicy niewypłacalnego pracodawcy,

2) byli pracownicy niewypłacalnego pracodawcy,

3) członkowie rodziny zmarłego pracownika lub zmarłego byłego pracownika, uprawnieni do renty rodzinnej,

4) osoby, które wykonują pracę zarobkową na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli z tego tytułu podlegają obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

Przepisów ustawy nie stosuje się do pomocy domowej zatrudnionej przez osobę fizyczną.

Zaspokojeniu ze środków Funduszu - zgodnie z art. 12 ustawy - podlegają należności główne (bez odsetek) z tytułu:

1) wynagrodzenia za pracę,

2) wynagrodzenia za czas niezawinionego przez pracownika przestoju, wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy (zwolnienia od pracy), wynagrodzenia za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

3) wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby (płatnego ze środków pracodawcy, tj. zgodnie z Kodeksem Pracy za pierwsze 33 choroby w roku kalendarzowym, a dla osób, które ukończyły 50 lat - za pierwsze 14 dni choroby),

4) wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego,

5) dodatku wyrównawczego,

Roszczenia z pkt 1-5 podlegają zaspokojeniu:

- za okres nie dłuższy niż 3 miesiące bezpośrednio poprzedzające datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy albo

- za okres nie dłuższy niż 3 miesiące bezpośrednio poprzedzające ustanie stosunku pracy, jeżeli ustanie stosunku pracy przypada w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy poprzedzających datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy, a w przypadku oddalenia przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości (dotyczy przesłanek niewypłacalności określonych w art. 3 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy), również w okresie nie dłuższym niż 4 miesiące następujące po dacie wystąpienia niewypłacalności.

6) odprawy pieniężnej przysługującej na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

7) odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia, o którym mowa w art. 36¹ § 1 Kodeksu Pracy,

8) ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, należnego za rok kalendarzowy, w którym ustał stosunek pracy oraz za rok bezpośrednio go poprzedzający,

Roszczenia z pkt 6-8 podlegają zaspokojeniu, jeżeli ustanie stosunku pracy nastąpiło:

- w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy poprzedzających datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy lub

- w okresie nie dłuższym niż 4 miesiące następujące po tej dacie.

Wymienione należności główne podlegają także zaspokojeniu w przypadku, gdy uprawnienie do nich powstanie w dniu stanowiącym datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy lub w dniu ustania stosunku pracy.

W przypadku wypłaty świadczeń z tytułu niewypłaconego:

- wynagrodzenia za pracę,

- wynagrodzenia za czas: niezawinionego przez pracownika przestoju, zwolnienia od wykonywania pracy oraz innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby,

- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego,

- dodatku wyrównawczego,

łączna kwota świadczeń za okres jednego miesiąca nie może przekraczać przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia zbiorczego wykazu lub wykazu uzupełniającego albo na dzień złożenia wniosku indywidualnego.

W przypadku wypłaty świadczenia z tytułu ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy łączna kwota świadczenia nie może przekraczać kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa wyżej.

W przypadku ponownego zaistnienia niewypłacalności w odniesieniu do danego pracodawcy przepisy dotyczące zaspokajania roszczeń ze środków Funduszu nie mogą mieć powtórnie zastosowania do tych samych pracowników w zakresie takich samych roszczeń.

3. Jakie warunki formalne musi spełniać wykaz / wniosek o wypłatę świadczeń?

Zgodnie z art. 15 ustawy, w okresie miesiąca od daty niewypłacalności pracodawcy, pracodawca, zarządca, syndyk, likwidator lub inna osoba sprawująca zarząd majątkiem pracodawcy sporządza i składa marszałkowi województwa właściwemu ze względu na siedzibę pracodawcy, a w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą - właściwemu ze względu na adres głównego miejsca wykonywania działalności, zbiorczy wykaz niezaspokojonych roszczeń pracowniczych, określając osoby uprawnione, o których mowa w art. 10 ustawy oraz tytuły i wysokość roszczeń wnioskowanych do zaspokojenia ze środków Funduszu. Wykaz obejmuje roszczenia z okresów poprzedzających datę niewypłacalności pracodawcy. Wykaz składa się w postaci papierowej, w trzech jednobrzmiących egzemplarzach oraz w formie elektronicznej.

Jeżeli zaspokojeniu podlegają roszczenia z okresów następujących po dacie niewypłacalności pracodawcy, osoba sprawująca zarząd majątkiem pracodawcy niezwłocznie po ustaniu stosunku pracy osób uprawnionych sporządza i składa marszałkowi województwa wykaz uzupełniający niezaspokojonych roszczeń pracowniczych. Tak samo jak w przypadku wykazu zbiorczego, wykaz uzupełniający składa się w postaci papierowej, w trzech jednobrzmiących egzemplarzach oraz w formie elektronicznej.

Do wykazów, o których mowa powyżej dołącza się odpowiednio:

1) oświadczenie o przysługiwaniu zwalnianym pracownikom odpraw pieniężnych, o których mowa w art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (jednorazowa odprawa pieniężna w przypadku zwolnienia grupowego), oraz o ich wysokości,

2) oświadczenie o potrąceniach z tytułu świadczeń alimentacyjnych, dokonywanych z wynagrodzeń pracowników,

3) dokumenty potwierdzające uprawnienie do świadczeń.

Jeżeli osoba sprawująca zarząd majątkiem pracodawcy nie sporządziła zbiorczego wykazu i/lub wykazu uzupełniającego, wówczas zgodnie z art. 16 ustawy wypłata świadczeń pracowniczych może nastąpić na podstawie wniosku złożonego przez uprawnioną osobę do marszałka województwa właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy.

Wniosek indywidualny składa się w formie pisemnej w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach - nie wcześniej niż po upływie jednego miesiąca i dwóch tygodni od daty wystąpienia niewypłacalności pracodawcy, a w przypadku roszczeń z okresu z okresów następujących po dacie niewypłacalności pracodawcy - po upływie dwóch tygodni od terminu wskazanego do sporządzenia wykazu uzupełniającego (niezwłocznie po ustaniu stosunków pracy osób uprawnionych).

W przypadku, gdy wnioskodawcą jest osoba będąca pracownikiem, byłym pracownikiem, osobą zatrudnioną lub osobą, która była zatrudniona na innej podstawie niż stosunek pracy, o której mowa w art. 10 ustawy, do wniosku dołącza się odpowiednio następujące dokumenty potwierdzające uprawnienie do świadczeń:

- kopię świadectwa pracy lub odpis prawomocnego orzeczenia sądu potwierdzającego okres zatrudnienia,

- zaświadczenie od pracodawcy potwierdzające łączną kwotę niezaspokojonych roszczeń pracowniczych z wyszczególnieniem kwot oraz tytułów wypłat z okresów niewypłacenia tych świadczeń, podpisane przez osobę uprawnioną do składania oświadczeń woli w imieniu pracodawcy,

- odpis prawomocnego orzeczenia sądu zasądzającego kwoty przysługujących należności,

- inne dowody pozwalające na ustalenie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie.

W przypadku, gdy wnioskodawcą jest uprawniony do renty rodzinnej członek rodziny zmarłego pracownika, zmarłego byłego pracownika lub zmarłej osoby, która była zatrudniona na innej podstawie niż stosunek pracy, o której mowa w art. 10 ustawy, oprócz wskazanych wyżej dokumentów dołącza się dodatkowo:

- dokument potwierdzający śmierć osoby, po której wnioskodawca uprawniony jest do renty rodzinnej,

- dokument potwierdzający uprawnienie wnioskodawcy do renty rodzinnej.

Podmiot składający wykaz/wniosek oraz osoby uprawnione mają obowiązek zawiadomić marszałka województwa (Wojewódzki Urząd Pracy, do którego złożono wykaz/wniosek) o każdej zmianie okoliczności mających wpływ na uprawnienie do otrzymania świadczeń ze środków Funduszu.

Wnioski rozpatrywane są w kolejności zgłoszeń, a czas rozpatrywania uzależniony jest od kompletności danego wniosku.

Informacja dotycząca przyznania świadczeń oraz ich wysokości może być udzielona wyłącznie wnioskodawcy.

Data publikacji: 2013-12-12 05:47:22, autor: Michał Dąbrowski ; data aktualizacji: 2017-11-22 12:52:47, autor: Michał Dąbrowski